Repo Sözleşmesi – Repo nedir?
Repo anlaşması (repo), devlet tahvili satıcıları için kısa vadeli borçlanma biçimidir. Bir teminatın geri satın alma vaadi ile bir satış sözleşmesidir. Fon satıcısı, menkul kıymetleri genellikle bir gecede yatırımcılara satar ve ertesi gün geri alır.
Satan ve ileride geri almayı kabul eden taraf için repo; İşlemin diğer tarafındaki için, satın almak ve gelecekte satmayı kabul etmek, tersine bir geri alım anlaşmasıdır.
Repo, genellikle kısa vadeli sermayeyi artırmak için kullanılır.
Geri alım anlaşmaları genellikle güvenli yatırımlar olarak kabul edilir çünkü söz konusu güvenlik teminat olarak işlev görmektedir, bu nedenle çoğu anlaşma Hazine bonolarını kapsamaktadır. MB para arzını ve banka rezervlerini düzenleyen repo sözleşmeleri yapmaktadır. Bireyler normal olarak bu anlaşmaları borç menkul kıymetlerinin veya diğer yatırımların satın alınmasını finanse etmek için kullanırlar. Geri alım anlaşmaları kesinlikle kısa vadeli yatırımlardır ve vadelerine “oran”, “dönem” veya “tenör” denir.
Para piyasası aracı olarak sınıflandırılan, repo sözleşmesi kısa vadeli, teminat destekli, faizli bir kredi olarak işlev görür. Alıcı kısa vadeli bir borç veren olarak hareket eder, satıcı kısa vadeli bir borçlu olarak hareket eder ve satılan menkul kıymetler teminattır. Böylece her iki tarafın hedefleri, güvenli fon ve likidite karşılanmaktadır. Repo, geri alım anlaşması anlamına gelen maktad Geri Alım Anlaşması m için bir kısaltma olarak kullanılır.
Repoya konu olabilecek menkul kıymetler SPK’nın ilgili tebliğinde aşağıdaki gibidir:
Banka faturaları
Devlet menkul kıymetleri
Hazine bonoları,
Hazine tarafından ihraç edilen dış borçlanma araçları,
Özelleştirme İdaresi ve Konut Geliştirme İdaresi Başkanlığı tarafından çıkarılan borçlanma araçları ile yerel yönetimler ve ilgili idareler, teşebbüsler ve kuruluşlar tarafından çıkarılan borçlanma senetleri,
Borsaya veya borsaya kayıtlı menkul kıymetler de dahil olmak üzere borsalarda veya diğer organize piyasalarda işlem gören borçlanma senetleri,
BIST tarafından belirlenen ve BIST piyasalarında repo ve ters repo işlemlerine konu olan stoklar.
Repo genellikle hazine bonoları ve devlet tahvili, repo yoluyla yapılan satış işlemlerini tanımlamak için kullanılan bir terimdir.
Bankalar ve kamu kurumları, kurumsal ve bireysel müşteriler arasında bir işlemdir. Repo, 1 gün ile 30 gün arasında değişen vadelerde kısa vadeli bir yatırım olarak görülebilir. Repo’nun işleyişi; Kısa bir süre zarfında bankalar tahvil ve bonolarını kısa sürede nakit ihtiyacına göre satabilirler; Repo işleminde işlem sırasında fiyat belirlenir ve ayrıca piyasa koşullarına göre repo faiz oranları belirlenir.
Repo ayrıca önemli bir para piyasası aracıdır; Merkez bankası, piyasadaki likiditeyi artırmak için açık piyasa işlemleri kapsamında repo işlemlerine başvurmaktadır. Bu yöntemle merkez bankası repo yapmak isteyen bankalardan kısa vadeli teminatlar almakta ve işlem sırasında belirlenen fiyat üzerinden vadeli bir vadede satmaktadır. Menkul kıymet alımıyla merkez bankası piyasaya kısa vadeli likidite sağlayacaktır.
TCMB’nin “politika faizi” bir haftalık repo ihale oranıdır. Bankalarda repo işlemleri borçlu olup, politika faizinin artması durumunda bankaların kısa vadeli borçlanma (repo) maliyeti artacaktır.
Teminatlandırılmış kredilere benzerliklere rağmen, repolar gerçek alımlardır. Bununla birlikte, alıcının yalnızca geçici olarak güvenlik hakkına sahip olması nedeniyle, bu anlaşmalar genellikle vergi ve muhasebe amaçları için kredi olarak kabul edilir.