Likidite Tuzağı Nedir
Likidite tuzağı, mevcut faiz oranlarının düşük olduğu ve tasarruf oranlarının yüksek olduğu ve para politikasının etkisiz kaldığı durumdur . Bir likidite tuzağında, tüketiciler, faiz oranlarının yakında yükseleceği yönündeki inançtan ötürü, tahvillerden kaçınmayı ve tasarruflarını fonlarda tutmayı tercih ederler. Tahvillerin faiz oranlarıyla ters bir ilişkisi olduğu için, pek çok tüketici, bir varlığın düşüşünü beklemesi beklenen bir fiyatla tutmak istememektedir.
Likidite tuzağının bir parçası olarak , tüketiciler, merkez bankacılığı sistemi ek fonların enjekte edilmesi yoluyla ekonomiyi canlandırmaya çalışsa bile, diğer yatırım opsiyonları yerine, tasarruf ve çek hesapları gibi standart mevduat hesaplarında fon tutmaya devam etmektedir . Bu tüketici eylemleri, genellikle olumsuz bir ekonomik olayın ufukta olduğu inancına bağlı olarak, para politikasının genellikle etkisiz kalmasına neden olmaktadır
Bir likidite tuzağının bir işareti, özellikle düşük faiz oranlarıdır . Bu düşük faiz oranları, tahvil sahibinin davranışını ve ülkenin mevcut finansal durumuna ilişkin diğer endişeleri etkileyerek, tahvillerin ekonomiye zararlı bir şekilde satılmasına yol açabilir. Ayrıca, para arzına yapılan eklemeler, tüketici davranışının daha düşük riskli ve yüksek derecede likit mekanizmalara fon tasarrufu sağladığından, fiyat seviyesinde değişikliklere yol açmamaktadır. Faiz oranlarında değişiklik yapılmaksızın, tüketiciler diğer seçeneklere yatırım yapmak için motive değildir.
Düşük faiz oranları tek başına bir likidite tuzağı tanımlamaz. Durumun yeterlilik kazanabilmesi için, tahvillerini ve bunları satın almak isteyen sınırlı sayıda yatırımcı bulundurmak isteyen tahvil sahiplerinin olmaması gerekir. Bunun yerine, yatırımcılar tahvil alımları üzerinden katı nakit tasarruflarına öncelik veriyorlar. Eğer yatırımcılar hala faiz oranlarının düşük olduğu zamanlarda tahvilleri tutmak veya satın almakla ilgileniyorsa, sıfır limitine yaklaşırken bile, durum likidite tuzağı olarak nitelendirilemez.
Bu, para talebinin faiz oranlarına sınırsız esnek olduğunu belirten bir kavramdır. Faizin düşebileceği minimum seviye vardır.
Likidite tuzağı, İngiliz ekonomisti John Maynard Keynes’in bir düşüncesi. Keynes, paranın varlığına dayalı olarak likidite tercih teorisi ile para talebini etkileyen faktörleri açıklar. Keynes’e göre, para talebi üç faktörden etkilenir: işlem, ihtiyat ve spekülasyon ve spekülasyon yoluyla para talebi, faiz oranlarının bir işlevidir. Para, değer birikiminin bir aracıdır ve spekülasyon güdüsü, piyasa beklentileri ile gelecekte kâr amacıyla para tutmak anlamına gelir. Keynes’e göre, böyle bir durumda insanlar paralarını mevduat ve fatura olarak tahsis ediyorlar.
Keynes, faiz oranlarının azaltılabilecek asgari limit olduğu görüşündedir. Tahvil fiyatları yüksek ise, faiz oranları düşük ise, bu durumda, faiz oranlarının düşmeyeceği ve faiz oranlarının belirli bir seviyeye düşmesinden sonra insanların paralarını mevduat (likidite) olarak tutmaya başlaması, ve faiz oranlarının artmasıyla tahvil fiyatlarının gerilemesi. Özetle, para için spekülatif talep faiz oranları ile tersine dönmeye devam ediyor.
Para talebi ve faiz oranları arasındaki ilişki aşağıda gösterilmiştir. Grafikten görülebileceği gibi, faiz oranları belirli bir seviyeye indirilmiş olsa da (para arzının artırılması), spekülatif para talebi durmuştur. Bu sınırdan, para talebinin faiz esnekliği sonsuzdur (tamamen esnek).
Likidite kapanının düşmesi durumunda faiz oranları düşüktür, tasarruf oranı ise yüksek iken, bu durumda para arzı faiz oranlarını daha da düşürmeyecek ve para politikası işlevsiz kalacaktır.
Ekonominin bir likidite tuzağından çıkmasına yardımcı olacak birçok yol var:
MB insanların paralarını daha fazla yatırım yerine onu faiz geliri elde etmesine yol açabilir, bu ise faiz oranlarını yükseltmek olabilir.
Fiyatlarda (büyük) bir düşüş. Bu olduğunda insanlar para harcamalarına
Fiyatlarda aşırı düşüş daha fala arcaamaya dönüşür, bu harcamalar ithal ürüne kayarsa belirlenen hedefte sapma olur.
Artan devlet harcamalarıyla, hükümet ulusal ekonomide kararlı ve emin olduğunu ima eder.