Dünyanın en derin madeni Güney Afrika’da yerin 4 kilometre altında bulunan Mponeng altın madeni. Üssünde çalışan madenciler koruyucu giysiler ve acil durum solunum aparatları giyerek 90 dakika boyunca asansöre binmek zorunda kaldıklarından, bu belki de dünyanın en garip yolu.
Madenler o kadar derin ki gezegenin jeotermal gradyanı, sıcaklıklar derinlikle birlikte arttıkça bir sorun haline geliyor. Dünyanın iç kısmındaki kayaların sıcaklığı, bir insanın dayanabileceği ısının çok üzerinde olan 60°C’ye ulaşabilir. Bu, insanları gezegenin erimiş çekirdeğine rağmen dünyanın en derin maden çalışma sıcaklığını koruyan soğutma mekanizmaları yaratma konusunda yaratıcı olmaya yöneltti.
Bir soğutma sistemi ile birleştirildiğinde yapay mağara sistemi aracılığıyla soğuk hava, buz ve çamuru soğuk suyla gönderen havalandırma sistemlerinin bir kombinasyonu, yüksek sıcaklıkların en kötü etkilerini hafifletir.
Ancak madencilerin tehlikeli sıcak koşullarına uzun süre maruz kalmamaları için vardiyalı olarak çalışmalarına devam etmesi gerekiyor. Bu derinlikte çalışmak, ilk olarak 19. yüzyılın başlarında Fransız madencilerinde tanımlanan olası barotravma ile ilişkili ek komplikasyonları da ortaya çıkarır.
Bir bükülme veya barotravma, kısa bir süre içinde yüksek basınçlı bir yerden düşük basınçlı bir yere geçişten kaynaklanır. Bu nedenle dekompresyon hastalığı olarak da bilinir ve günümüzde en çok dalgıçları, havacıları, astronotları ve basınçlı havayla çalışan insanları (örneğin, korkunç Byford yunus kazasına karışanlar) etkiler.
Dünyanın en derin madeni gibi yüksek basınçlı bir bölgeden yüzey gibi düşük basınçlı bir bölgeye gitmek vücutta nitrojen gazı cepleri oluşturabilir. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre, basınç çok hızlı değiştiğinde ve gaz vücuda atıldığında bu bir sorun haline gelir. “Çok acı verici ve bazen ölümcül olabilir” diyorlar. Bununla birlikte, sıcaklık ve hava akışını kontrol etmek için alınan birçok önlem madencilerin vücutları üzerindeki yükü azalttığından, basınç, madencilerden çok basınçlı hava ile çalışan kişiler için daha fazla endişe kaynağıdır.
Mühendis Avustralya’dan Gemma Chilton, bu derinlikte madenciliğin buna değip değmeyeceğini merak ediyorsanız, altın madeni Güney Afrika’nın Gauteng eyaletinde bulunuyor. Sonuç olarak, insanların değerli metallere olan tutkusu bizi yeni, bilime dayalı çözümler gerektiren yeni sorunlarla karşı karşıya kaldığımız yerin dibine daha da itti. Ultra derin madencilik, çevredeki kayaların basıncına ve çökmeye dayanabilen tünellerin inşasını ve bakımını gerektirir.
Dünyanın En Derin Altın Madeni İçin 2 Ton Patlayıcı Kullanıldı
Guinness Rekorlar Kitabı’na göre her gün 6.400 ton kayayı temizlemek için 2.300 kg patlayıcı kullanılıyor. Buna ara sıra meydana gelen depremleri de eklediğinizde tünellerin bakımını yapmak bile yeterince zor. Mponeng, kayadan sadece değerli altınları çıkarmakla kalmadı, aynı zamanda başka şaşırtıcı keşifler de yaptı.
2006 yılında, güneşten bağımsız olarak yaşayan bir altın madeninde bilinen ilk organizmalar keşfedildi. Bunun yerine, bir enerji kaynağı olarak radyoaktiviteye güveniyorlar ve yaşamın diğer gezegenlerde nasıl hayatta kalabileceğinin bir örneği olabilirler. Yeryüzündeki kayaların derinliklerine dalmak tehlikeli ve zor bir operasyondur. Ancak oradayken ayaklarımızın altındaki zemin ve hatta belki de galaksinin başka yerlerinde yaşayan mikroplar hakkında daha fazla şey öğrenebiliriz.
Bu yazı newscientist adresinden derlenmiştir.